Dom energooszczędny, czyli jaki?

Budynkiem energooszczędnym może być zarówno budynek o nowoczesnej bryle, jak i tradycyjny dworek. Do budowy tego typu budynków można stosować nowoczesne technologie oraz stare i sprawdzone tradycyjne metody.

O czym warto pamiętać przy budowie domu?

Warto pamiętać, że ograniczeniu zużycia energii przez budynek sprzyjają następujące czynniki:
- zwarta, kompaktowa bryła budynku - im bardziej rozrzeźbiony budynek, tym większe straty przez przenikanie ciepła przez przegrody;
- układ funkcjonalny – rozplanowany w taki sposób, aby maksymalizować zyski słoneczne i ograniczać straty. Od strony południowej powinny znaleźć się pomieszczenia mieszkalne – pokój dzienny, pokoje dzieci, od północy pomieszczenia techniczne, gospodarcze, komunikacja, przedsionek. Dzięki zgrupowaniu w pionie pomieszczenia kotłowni oraz łazienek, WC i kuchni ograniczymy długość instalacji i w ten sposób zmniejszymy straty na przesyle;
- ograniczenie mostków termicznych. Wszelkie elementy zewnętrzne, tj. schody, balkony, daszki powinny być oddylatowane termicznie – wiąże się to z oddylatowaniem konstrukcyjnym. Najlepiej ograniczyć w tego typu budynkach liczbę balkonów;
- duże przeszklenia od strony południowej i zredukowane od wschodu i zachodu oraz od północy.Okna powinny być ciepłe i montowane przy zastosowaniu tzw. ciepłego montażu w warstwie ocieplenia ściany. Należy pamiętać, że okna nieotwierane z małą liczbą podziałów (szprosów) osiągają lepsze parametry cieplne. Dzieje się tak dlatego, że ościeżnica i szprosy okienne mają gorsze parametry cieplne niż pakiety szybowe. Im większy udział szyb, tym korzystniej. Nie oznacza to, że wszystkie okna powinny być nieotwieralne. Możliwość otwierania okien jest bardzo ważna i również sprzyja efektywności energetycznej i przede wszystkim poczuciu komfortu. Otwierając okna można w lecie nocą schładzać budynek – jest to tak zwane przewietrzanie nocne, które działa tym skuteczniej, im więcej w budynku jest mas termicznych;
- ochrona przed przegrzewaniem. Duża liczba okien na elewacji południowej może latem powodować przegrzewanie budynku. W budynkach energooszczędnych i pasywnych skraca się okres grzewczy, a tym samym sezon przejściowy następuje w okresie, kiedy na zewnątrz jest dość chłodno. Może to powodować poczucie dyskomfortu mieszkańców. Budynek poza sezonem grzewczym powinien być zabezpieczony przed przegrzewaniem w wyniku penetracji bezpośredniego promieniowania słonecznego. Nad oknami od strony południowej należy stosować daszki, a na oknach wschodnich i zachodnich inne zewnętrzne elementy zacieniające, np. żaluzje czy markizy fasadowe z funkcją rolety;
- wspomniane wcześniej masy termiczne. Są to elementy budynku, które mają zdolność akumulacji energii cieplnej. Mogą to być ściany murowane z bloczków wapienno-piaskowych, gliny, a także ściany z litego drewna. Drewno mimo małej gęstości objętościowej w porównaniu do innych wyrobów stosowanych do wznoszenia ścian posiada wysokie ciepło właściwe. Ściana z drewna masywnego może kumulować więcej energii niż np. ściana murowana z bloczków betonu komórkowego.

Kształt dachu nie ma zasadniczo znaczenia, ale należy pamiętać, że prostsza forma sprzyja efektywności energetycznej.

Czego unikać?

- garażu wpuszczonego w bryłę budynku. Budynek garażu powinien być z założenia pomieszczeniem nieogrzewanym lub ogrzewanym nieznacznie. Aby móc oddylatować termicznie garaż należy lokalizować go obok głównej bryły budynku. Nie należy projektować nad garażem pomieszczeń mieszkalnych;
- projektowania płyt balkonowych lub zewnętrznych schodów żelbet połączonych konstrukcyjnie z bryłą budynku;
- zbyt skomplikowanego dachu wielopołaciowego z dużą ilością lukarn.